Peştemal araştırmasında, peştemalin aslında insanoğlunun ilk giysisi olarak kullanıldığıyla karşılaştık.
Peştemal araştırmasında, peştemalin aslında insanoğlunun ilk giysisi olarak kullanıldığıyla karşılaştık.Bursa'nın peştemali, Bursa'nın dokumadaki tecrubesinden geliyor.Peştemal Osmanlı ile birlikte özellikle Hamam Kültürünün ayrılmaz parçası olmuş.Bursa'da peştemal kesinlikle %100 pamuk olarak dokunuyor.Ve artık sadece hamamlarda değil, plajlarda, masa örtüsü olarak, spalarda, havuz kenarlarında
kullanılıyor.Peştemal havluya göre hafif fakat su emişi havludan fazla olması hasabiyle özellikle seyahat esnasında havlu yerini almış durumde.Bu ürünü 3 nesildir Bursa'da çalışan ve ürüne ismini vermiş Peştemalci Levent seçtiğimiz firma oldu.Zaman içerisinde gördük ki Peştemalci Levent sadece bizi seçtiğimiz değil, peştamal konusunda dünya'da bilinen bir marka.
Peştemal Anadolu kültürününden dünyaya yayılmıştır.Geleneksel olarak daha çok hamamlarda örtünmek amacıyla kullanılan dikdörtgen biçiminde pamuklu dokuma bez olarak bilinir.Aslında peştemal sadece hamama ya da saunaya girmek için değil havlu yerine kurulanmak için kullanılır ve ince dokusu sebebiyle hafiftir.Peştemal emiş kabiliyeti açısından en iyi havludan daha başarılıdır.Aynı zamanda hızlı kurular bu sebeple tercih edilir.Deneyin vazgeçemeyeceksiniz.
Kök boya ile renklendirilen %100 hidrofilli pamuk ipliğinden dokunan peştemallerimiz yüksek ısılarda bile renk vermez.Hidrofil kelimesi eski Yunancadan gelmekte olup "hidro" su "filos" ise dost anlamına gelir.Hidrofilli pamuk ipliği su dostu iplik olarak kullanılır.
Peştemal Nedir?
Peştemal bilinen en eski giysilerdendir.Dikdörtgen biçimindedir.Mısır Medeniyetlerinden günümüze kalan rölyeflere baktığımızda kalça üzerine sarılan dikdörtgen peştemalleri giyim biçimi olarak anlarız.
Başlıca ve ilk giyim eşyası olarak doğan peştamal giderek hem şekil değiştirmiş hem de çeşitlenmiştir.
Osmanlı döneminde de peştamal denilince peştemal kuşanmak tabirine rastlarız.Esnaf loncalarında bir zanaatı öğrenenler çıraklık ve kalfalığa geçtikten sonra usta olacakları zaman bir peştamal kuşanma töreni düzenlenirdi.
Peştamal kuşanan artık ustadır ve dükkan açabilir.Bu kişi tutacağı yerin durumuna göre mal sahibine bir para öder ve bunun adı peştemalliktir.
Anadolu'da peştamalının birinci kullanılış biçimi hamam içindir ve hamam peştemali olarak geçer.Kadın erkek olarak ayrılır.
Erkekler belden aşağı, kadınlar koltuk altlarından itibaren kullanırlar.Hamam peştemallerinin enleri daha genişçedir ve genelliklekenarları püsküllüdür.
Diğer kullanılış şekli ise çok çeşitli yörelerde farklı renklede kullanılan giysilik peştamallardır. Çeşitli yörelerde dolay peştamal olarak adlandırılır.Genellikle çizgili, desenli, pamuklu dokumalardır.
Renk ve ölçüleri yöreye göre değişmektedir.
Karadeniz bölgesinde sıkça kullanılır.Bu bölgede;
İnebolu - Akçaabat arasında kırmızı beyaz, Sürmene'de kırmızı-siyah kullanılır
Rize'de Rize Bezi de denilen kavuniçi-siyah peştamaller giyilmektedir. Artvinde ise genelde siyah peştamaller görülür.
Genelde el tezgahlarında doğal pamuk ipliği kullanılarak dokunur.. Keten ve ipek karışımlı olan modelleri vardır.
Havluyla Karşılaştırıldığında Avantajları
Daha hafifti, çok daha az yer kaplar, çok hızlı kurur, yıkamak ve kurulaak için çok daha az enerji harcanır, daha dekoratiftir, tamamen doğal pamuktur.
Nerelerde Kullanılır?
Peştemal denildiğinde genelda akla hamam gelir ve hamamda kullanıldığı düşünülür, oysa kullanım alanları çok yaygındır.Şöyle ki;
Banyoda banyo havlusu yerine, Seyahatlerde yer kaplamaması açısından havlu yerine, spor yaparken, spa ve masaj salonlarında, bahçe mobilyaları üzerinde ve hatta masa ve koltuk örtüsü olarak kullanılıyor.
Doğal iplikten üretildiği için çocuklar ve bebekler için çok ideal ve sağlıklıdır.
Bazı bölgelerde paştamal, paştemal, peştamal, paştamel olarak söylenir.
Peştemal İsmi Nereden Gelir?
"Püşt-Mal" kelimelerinin birleşmesi kökünden gelen peştemal kelimesi sırt silecek anlamına gelir.İngilizce, Almanya, Fransızca da peshtemal olarak yazılır ve bizdeki gibi okunur.
